به گزارش دهاقان نا به نقل از شهرضانیوز، هفته دفاع مقدس بیانگر خاطره های بیاد ماندنی از حماسه و دلاوری های مردم و رزمندگان اسلام در حفظ دستاوردها و ارزشهای والای انقلاب اسلامی ایران است. مقاومت جانانه مردم در طی هشت سال دفاع همه جانبه و تحمل سختی ها در مقابل هجوم دشمن متجاوز، موجب شد تا شاهد به زانو درآمدن دشمنان و عزت و سرافرازی امت مسلمان و استحکام حکومت ولایی و تمامیت ارضی کشور و حصول خودباوری در عرصه دانش، پژوهش، فناوری و نیل به اهداف بلند در سازندگی ایران اسلامی گردد. بی گمان منشا این پیروزی ها و موفقیت ها تبلور روح ایمان و وحدت در رزمندگان اسلام و در پرتو توجهات حق تعالی بوده است.
به مناسبت هفته دفاع مقدس با امیر سرتیپ محمد رسول همتی فرمانده گروه ۲۲ توپخانه نیروی زمینی ارتش گفتوگویی را انجام دادیم که ضمن تشکر از ایشان، متن کامل این گفتگو را در زیر میخوانید.
با آغاز جنگ تحمیلی، ارتش از همان روزهای نخست جنگ توانست دشمن را در حوزه زمین، هوا و دریا متوقف کنند، لطفا در زمینه عملیاتهای آفندی و پدافندی ارتش در دوران دفاع مقدس توضیح بفرمایید؟
اقدام ارتش عراق در هجوم سراسری به ایران در پایان شهریور۵۹ با هدف شکست سریع انقلاب آغاز شد. نیروی زمینی ارتش سرفراز از حضور در آغوش مردم به عنوان پایه و ستون اصلی میدان نبرد با حمایت فرماندهی کل قوا و پشتیبانی ملت فداکار در قالب یگانهای منظم در فرصتی اندک در تمام خطوط به مقابله با دشمن پرداخته و نبردهای آفندی و پدافنی فداکارانهای در کارنامه زرین ارتش در دوران ۸سال دفاع مقدس برجای گذاشت.
نبردهای آفندی و پدافندی در مناطق ۳ گانه دهانه فاو در خوزستان تا دالامپرداغ آذربایجان غربی سبب شد تا سازمان ملل با صدور آخرین قطعنامه، ایران را به میز مذاکره دعوت کند.
در زمینه سلسله عملیاتهای فتح المبین و بیت المقدس توضیح بفرمایید؟
عملیات فتح المبین که نام آن با استخاره از قرآن و آیه شریفه( انا فتحنا لک فتحا مبینا) انتخاب شد، در بامداد مورخه ۲/۱/۶۷ با رمز یا زهرا(س) آغاز و در نهم فروردین پس از ۷ روز نبرد به پایان رسید و بدین ترتیب یکی از بزرگترین و گستردهترین نبردهای زمینی به وقوع پیوست. رزمندگان اسلام در ۳ مرحله توانستند بعد از عبور از خطوط پدافندی پیشروی خود را در عمق مواضع عراقیها آغاز کرده و در ارتفاعات حاشیه مرزی مستقر شوند.
نقش امام(ره) در تصمیمگیری نهایی و صدور فرمان برای انجام عملیات بسیار تعیین کننده بود که سبب شد فرماندهان عالی رتبه ارتش و سپاه با توکل بر خداوند عملیات را انجام دهند.
طراحی عملیات بیت المقدس بلافاصله بعد از عملیات فتح المبین آغاز شد و تدبیر کلی این بود که قبل از اینکه متجاوز از ضربه نبرد فتح المبین به خود آید، نیروهای ایران منطقه استراتژیک بعدی را آزاد کنند و در اصطلاح نظامی نوعی استفاده از موفقیت نبرد فتح المبین به عمل آید.
اهداف اساسی از عملیات بیت المقدس تداوم رزم علیه دشمن، تهدید بصره، کاهش توان رزمی دشمن، آزادسازی خرمشهر و خارج نمودن اهواز از برد توپخانهای بود.
اگر بخواهیم مروری بر نقش و حضور رزمندگان گروه در سالهای دفاع مقدس داشته باشیم، درخشانترین فصل از این حضور را چه میدانید؟
حضور گروه ۲۲ توپخانه در مناطق عملیاتی جنوب و غرب کشور به قبل از شروع تجاوز دشمن بعثی برمیگردد که این گروه برابر طرحهای نیروی زمینی ارتش و بنابر نیاز به حضور یک گروه توپخانه قوی در دفاع از کشور و مرزهای جنوبی در مقابل تجاوز احتمالی دشمن بعثی از محل پادگان کنونی در شهرضا و بلافاصله پس از انتقالش از کازرون به سمت مناطق جنوب عزیمت و از همان سال ۱۳۵۸ تا خاتمه جنگ و پس از آن با حضور خود در مناطق عملیاتی مختلف و شرکت در تمامی عملیاتهای دفاع مقدس از جمله ثامن الائمه، فتح المبین، بیت المقدس، کربلا، نصر، والفجر برگهای زرینی را در دفتر حماسه و دفاع به ثبت رسانده و در طول این دوران با تقدیم بیش از ۲۳۰ شهید و ۳۲۱ جانباز و ۲۸ آزاده به نظام مقدس جمهوری اسلامی پایبندیش را به ارزشهای والای انسانی و الهی این نظام به اثبات رسانده است.
در ماههای آغاز جنگ تا رسیدن به مرحله عملیاتهای بزرگ چه مشکلات و چالشهایی پیش روی ارتش و فرماندهان آن بود و چه عاملی سبب شد تا دشمن بتواند از سد ارتش عبور کرده و شهرهایی در جنوب و غرب را اشغال کند؟ نخستین واکنشهای ارتش به تجاوز عراق چه بود؟
لازم به ذکر است ارتش عراق هیچگاه از سد ارتش جمهوری اسلامی ایران عبور نکرد، چرا که اگر چنین اتفاقی میافتاد به طور قطع کشور سقوط میکرد.
همگان شاهد بودند که چگونه و با توجه به همه خیانتهای تعدادی از سیاستمداران وابسته در زمینه بیتوجهی به هشدارهای یگانهای مرزی ارتش به احتمال حمله ارتش عراق و اقدام در خصوص جابهجایی و تقویت نیروهای مرزی به بهانههای واهی از جمله جلوگیری از کودتا تعداد معدودی از یگانهای سرزمینی در مقابل ۱۲ لشگر عراق مردانه ایستادند و جنگیدند، اما در زمینه تصرف دژهای جنوبی اشاره شد.
لازم به ذکر است که تاکتیک عقبنشینی و یا عقب روی در پدافند که تاکتیکهای شناخته شدهای در تمام دنیا هستند با شکست و عبور دشمن بسیار متفاوت است، بنابراین بایستی عنایت داشته باشید که ارتش عراق هیچگاه موفق به این اقدام نشد و همواره فرزندان ارتشی، سپاهی و بسیجی این ملت را در مقابل خود استوار و مردانه دیده است. اقدام ارتش در پاسخ به حمله هوایی عراق به فاصله ۲ ساعت نشان از آمادگی و رشادت فرزندان ارتش این مرز و بوم دارد.
موفقیتهای ارتش در زمینگیر کردن متجاوز و تثبیت قوای مهاجم در یک سال و نیم آغاز تجاوز رژیم بعثی عراق را چگونه ارزیابی میفرمایید؟
این اقدام ارتش یعنی متوقف کردن ماشین جنگی عراق و مأیوس کردن صدام در رسیدن به اهداف اعلام شده او که در واقع شکست عراق و استکبار نیز است در همان سال اول جنگ رقم خورد. در راهبردهای نظامی و اصول جنگ بهویژه در آفند و حمله، نخستین اقدام طرف مهاجم اعلام و شخصی کردن هدفش از حمله است (نخستین اصل از اصول جنگ ) حال چنانچه به هر دلیلی مهاجم نتواند به اهدافش دست یابد در واقع شکست خورده است و این مهم در همان سالهای اول توسط دلاور مردان ارتش و به کمک تعدادی از نیروهای مردمی تحقق یافت و اگر جنگ ادامه یافت به علت آن بود که استکبار نمیتوانست به راحتی این شکست را بپذیرد و درصدد راهها و انتخاب گزینههای مختلف دیگری بر علیه ملت ایران برآمدند که بحمدالله تا پایان نیز نا امید و مأیوس و شکست خورده باقی ماندند.
ارتش جمهوری اسلامی ایران، هم طبق عرف در شرایط جنگی و هم به دلیل کمبودهایی که گفته شد، نیازمند حمایت مردم در امر دفاع بود. اما همین مردم و سازمانهای دفاعی بسیج و سپاه هم، نیاز به آموزش، تامین و پشتیبانی و سازماندهی از سوی ارتش داشتند؛ ارتش در این زمینه چه اقداماتی انجام داده است؟
قطع به یقین هر نیروی نظامی که پای در میدان نبرد میگذارد بایستی از مهارتهای لازم رزمی و آموزشهای تخصصی نظامی برخوردار باشد. اما در ادوار مختلف تاریخی گاهی اتفاق افتاده است که به علل مختلف و شرایط بحرانی و اعلام بسیج عمومی نیروهایی وارد میدان نبرد میشوند که از مهارت کافی برخوردار نبوده اما در عوض انگیزه و شور و احساسات قابل تحسین در مقابله با دشمن دارد، حال چنانچه این شور و احساس با آموزش و دانش و مهارت توأم نگردد نه تنها سبب افزایش توان رزمی نمیشود بلکه به عکس سبب ایجاد ناهماهنگی و اختلال در سیستمهای فرماندهی، اطلاعاتی و عملیاتی میشود.
در دوران دفاع مقدس و ابتدایی جنگ مسئولیت خطیر اجرای آموزشهای نظامی به نیروهای مردمی و سپاه پاسداران و همچنین واگذاری تجهیزات، سلاح و مهمات نیز به این نیروهای مردمی توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران انجام شد و در این راستا امیر سرافراز ارتش اسلام شهید سپهبد صیاد شیرازی نقش بسیار ارزندهای را ایفا کردند.
به نظر شما در رابطه با حفظ وضعیت طبیعی مناطق جنگی اقدام مناسبی صورت گرفته است؟ چرا که به نظر میرسد رفته رفته این مناطق در حال مصنوعی شدن است!
اگر منظور شما حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس است که البته حتیالمقدور توسط مبادی ذیربط و مسئولان مربوطه پیشبینیها و اقدامات لازم اندیشیده و در دست اقدام بوده و هست اما آنچه مهم است اینکه ارزشهای دفاع مقدس و رشادتها و ایثارگریها به مناطق جنگی خلاصه نمیشود.
در دوران جنگ هدف حفظ خاک بود یا ایران فراتر از مرزها به دنبال پیشروی بود؟
همانگونه که عنایت دارید بر عکس بسیاری از کشورهای جهان در جمهوری اسلامی ایران هیچ سازمان و نظام اداری تحت عنوان وزارت جنگ وجود ندارد. چرا که راهبرد جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا مبتنی بر دفاع بوده است و در حال حاضر نیز در ساختار جمهوری اسلامی ایران وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح وجود دارد. بنابراین، تنها هدف، در دوران ۸ ساله جنگ تحمیلی عراق علیه کشور عزیزمان که آن را دفاع مقدس مینامیم، بیرون راندن متجاوز از خاک مقدسمان بوده و هیچگاه به عنوان تصرف سرزمین کشور دیگری حتی دشمن در مقابلمان را به عنوان هدف و راهبرد دنبال نکردهایم. البته در سطح عملیاتی و به لحاظ دستیابی به برتری راهبردی و افزایش قدرت چانه زنی با دشمن متجاوزی که بخشهای زیادی از سرزمین عزیزمان را اشغال کرده بود، اقداماتی صورت گرفت که به طور کامل به لحاظ نظامی و سیاسی منطقی بوده است.
با شنیدن هر یک از کلمات چه کلمهای در ذهنتان نقش میبندد؟
امام خمینی(ره): قاطعیت، صداقت- حکومت بر قلب ها
امام خامنهای: عزت و سربلندی- بصیرت – استکبار ستیزی- حکمت و دور اندیشی
شهید گمنام: گذشتن از همه چیز
جبهه: به حداقل رسیدن فاصله رزمنده با خدا – لحظات تلخ و شیرین
پلاک: هویت عاشقان گمنام
شهرضا: شهر حکما و فلاسفه- مردم شهیدپرور فهیم و با بصیرت- شهید همت
در طول جنگ چه شهرهایی به تصرف ارتش عراق درآمد و چگونه از ارتش عراق باز پس گرفته شدند؟
سرتیپ همتی: رژیم متجاوز عراق در مرحله نخست تجاوز به خاک ایران در مدت حدود یک ماه توانست شهرهای نفت شهر، قصر شیرین، مهران، سومار، فکه، بستان، خرمشهر، هویزه، موسیان، نوسود و بیش از ۳۰۰۰ روستا را به تصرف خود درآورد. اما وضعیت به همین شکل باقی نماند، بلکه رزمندگان و مدافعان ایران اسلامی به تدریج اعتماد به نفس خود را بازیافتند و در پی آن با اجرای عملیاتهای ثامنالائمه، طریقالقدس، فتحالمبین و بیتالمقدس موفق به شکست محاصره آبادان و آزادسازی شهرهای بستان، هویزه، خرمشهر و مناطق وسیعی از سرزمین ایران شدند که به دنبال آن نیروهای عراق مجبور به عقب نشینی از شهرهای سومار، مهران و قصر شیرین گردیدند و در پایان تمامی مناطق اشغالی از دشمن باز پس گرفته شدند.
همدلی و همیاری مسئولان و نیز سران نظامی در جنگ را تا چه حد تاثیرگذار در پیروزی میدانید؟
اگر بخواهیم در مورد همدلی و همیاری سران و فرماندهان نظامی در جنگ و میزان تاثیرگذاری این همدلی و همیاری در پیروزی جنگ تحمیلی صحبت کنیم، بیگمان باید بگوییم تنها دلیل ظفر در جنگ تحمیلی، بعد از توکل بر خدا، همدلی و همیاری سران و فرماندهان نظامی و به تبع آن آحاد رزمندگان بود.
در دوران جنگ تحمیلی کسی به فکر نمایش دادن توانایی خود نبود بلکه همه و همه منافع کشور را در اولویت خود قرار داده بودند و به دور از تکبر، جان بر کف، پا به میدان نبرد گذاشته بودند و در نهایت این از خود گذشتگی و همدلی، درس بزرگی را به همه ملتها داد.
چه تحلیلی از همکاری و رابطه بین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بهویژه ارتش و سپاه دارید؟
براساس فرمایشات همیشگی رهبر معظم کل قوا حضرت آیتالله خامنهای، همکاری و رابطه بین نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بهویژه ارتش و سپاه، امری انکارناپذیر است. بدون شک اگر این همکاری و ارتباط در دوران جنگ تحمیلی برقرار نبود، توفیق پیروزی از آن ایران عزیز نمیشد و این ارتش و سپاه بودند که با یاری خدا و همکاری یکدیگر در عملیاتهایی مشترک، دشمن را به عقب راندند و از کرده خود پشیمان ساختند و البته این همکاری و ارتباط هنوز هم به قوت خود پایدار است و حتی محکمتر گردیده و بیگمان به همین دلیل است که دیگر حتی به فکر جوامع غربی هم خطور نمیکند که به خاک مقدس ایران تعرض کنند.
با عنایت به توانمندی ارتش جمهوری اسلامی ایران بهویژه در سالهای بعد از دفاع مقدس در شرایط امروز سهم این نیرو در مولفه تامین امنیت ملی را چگونه ارزیابی میکنید؟
به طور قطع ماموریتهای رزمی و دفاعی ارتش و یا هر نیروی مسلح دیگری که ماموریت و مسئولیت دفاع از حدود و مرزهای کشور را بر عهده دارد به یک مقطع زمانی خاص بستگی ندارد و یک امر همیشگی و مداوم است و در حال حاضر و در شرایط امروز، ارتش با آمادگی کامل در حال اجرای ماموریتهای خود میباشد و بدون شک امنیت پایدار کنونی گواه این ادعاست که باوجود تمام ناامنیهای موجود در منطقه، یکی از پایدارترین و امنترین کشورهای منطقه در تمامی حوزههای فضا، خشکی و دریا، کشور ایران محسوب میشود.
میدانیم که ارتش ایران قبل از انقلاب، قدرتمندترین ارتش منطقه بشمار میرفت و به لحاظ تجهیزات و آموزش از سطح بالایی برخوردار بود، با این حال چرا قدرت بازدارندگی ارتش جمهوری اسلامی ایران نتوانست مانع از حمله عراق شود؟
با وجود مولفههای توان رزمی در ارتش ایران در سالهای اول انقلاب و به علت تغییرات ایجاد شده در شاکله ارتش و وجود احساسات انقلابی و نیز خیانتهای بعضی از مسئولان سرسپرده همانند بنی صدر و عناصر نفاق و خودفروخته که در پیکره انقلاب نفوذ کرده و در پی انحلال ارتش بودند و همچنین اوضاع سیاسی حاکم بر جامعه، قدرت انسجام بخشی در بکارگیری توانمندیهای تجهیزاتی به شدت تضعیف شده بود و همین علت کافی بود تا صدام به تحریک استکبار به خود اجازه حمله به خاک جمهوری اسلامی ایران را بدهد.
اینکه ارتش توانست عملیاتهای بزرگی از جمله عملیات ثامنالائمه(ع) را انجام دهد و سپس این عملیاتها پی در پی با موفقیت پیش رفت، دلیلش چه بود؟
«حصر آبادان باید شکسته شود» این فرمانی بود که در ۱۴ آبان ماه ۱۳۵۹ توسط فرماندهی کل قوا حضرت امام (ره) خطاب به نیروهای مسلح بهویژه ارتش جمهوری اسلامی ایران صادر گردید. بر اساس این فرمان، لشکر ۷۷ ثامنالائمه، مسئول این عملیات شد. قرارگاه مقدم نیروی زمینی ارتش در اهواز در خرداد ماه ۱۳۶۰ طرح عملیاتی ضربت را پیرو فرمان صادره رهبر کبیر انقلاب تهیه و ماموریت اجرای آن به لشکر ۷۷ واگذار شد و سرانجام این عملیات در ساعت ۱ بامداد ۵ مهرماه ۱۳۶۰ با رمز «نصرمنالله و فتح قریب» آغاز شد و بعد از ۲ روز نبرد موفقیتآمیز به پایان رسید. پس از شکستن حصر آبادان نیز با روحیهای مضاعف عملیاتهای موفقیتآمیز بسیاری انجام شد که بدون شک رمز پیروزی در همه این عملیاتهای غرورآمیز یکدل شدن نیروهای مسلح در پی فرمان امام وروحیه ی خودباوری در رزمندگان ارتش اسلام بود.
زیباترین خاطرهای که از سالهای دفاع مقدس دارید چیست؟
اگر بخواهیم در مورد خاطرات سالهای دفاع مقدس صحبت کنیم در این مجال نمیگنجد و به طور مشخص نمیتوان یکی از خاطرات را به عنوان زیباترین انتخاب کرد چرا که لحظه لحظه و ثانیه به ثانیه آن روزها خاطراتی است فراموشنشدنی. اگر از هر رزمندهای از آن روزها و خاطرات سئوال کنید با تبسمی بر لب و اشکی حلقه زده در چشم و البته با سکوتی معنادار و چند ثانیهای به شما خواهد گفت که همه لحظات دفاع مقدس برای او زیباست.
اشارهای به برنامههای هفته دفاع مقدس گروه ۲۲ توپخانه ارتش داشته باشید؟
سرتیپ همتی: با عنایت به اینکه میزبانی برگزاری مراسم هفته دفاع مقدس با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان مسئول کمیته نیروهای مسلح می باشد معالوصف این یگان در کلیه مراسمات ابلاغی از سوی آن کمیته رژه پیاده و خودروئی – غبارروبی گلزار شهدا- مراسم شب شعر و خاطره و دیدار با خانواده های معظم شهدا شرکت میکنند.