با یک بررسی اجمالی در شعارهای انتخاب شده از سوی رهبر معظم انقلاب در روز نخست سال های اخیر متوجه خواهیم شد که نوک پیکان توجه و تاکیدات رهبری بر مسائل اقتصادی است، و معظم له تقویت و ارتقا بنیان‌های اقتصادی کشور را مدنظر قرار داده اند.
در شهرویر ماه سال ۸۹ بود که رهبر معظم انقلاب سخن از یک واژه ترکیبی جدید در ادبیات جهان کردند و آن چیزی جز اقتصاد مقاومتی نبود، ایشان اقتصاد مقاومتی را به عنوان شاه کلید قفل هایی که ممکن است بر درهای اقتصادی یک کشور مستقل و آزادی خواه از سوی خائنان و دشمنان زده شود، دانستند و در فرمایشات خود بر تعریف و تبیین ابعاد مختلف آن برآمدند.
در همین رابطه به سراغ امیر حشمت، کارشناس مسئول و مجری طرح های اقتصاد مقاومتی رفتیم تا در، در گفت و گویی صمیمانه به بررسی معنای واقعی اقتصاد مقاومتی و وجه تمایز آن با اقتصاد ریاضتی و عاریتی بپردازیم.
صاحب نیوز: مفهوم واقعی اقتصاد مقاومتی از منظر علم اقتصاد چیست؟
امیر حشمت: برای نخستین بار ترکیبی از اقتصاد و واژه مقاومت توسط رهبرمعظم انقلاب مطرح شد، زمانی که این واژه ترکیبی بیان شد کارشناسان اقتصادی معتقد بودند که در دل این واژه معنایی بسیار نهفته است و حقایقی بیشماردارد.
برای تعریف این واژه کارآمد و حلال مشکلات اقتصادی باید سراغ فرمایشات معظم له برویم، رهبر معظم انقلاب خود این واژه ترکیب را به بهترتن نحو ممکن معنا کردند و ابعاد گسترده آن را تشریح کردند.
به تعبیر رهبری، اقتصاد مقاومتی یعنی آنکه زیر ساخت ها، تصمیمات و سیاست‌های اقتصادی به گونه ای طرح ریزی شود که اقتصاد را به سمت و سویی حرکت دهیم که با تکانه های اقتصادی، تحریم ها ونوسانات مکرر اقتصاد، دچار آسیب نشود و یا کمترین آسیب را ببینند.
اقتصاد مقاومتی به معنای تشخیص حوزه های فشار و تلاش برای کنترل و بی اثر کردن آثار آن و در شرایط آرمانی تبدیل چنین فشارهایی به فرصت است. برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید وابستگی های خارجی کاهش یابد و بر تولید داخلی کشور و تلاش برای خوداتکایی تاکید شود.
صاحب نیوز: تفاوت اقتصاد مقاومتی با اقتصاد ریاضتی و عاریتی چیست؟
اقتصاد مقاومتی واژه ترکیبی است که فقط در ایران مطرح شده است گرچه عملا در کشورهای شرق آسیا پس از جنگ جهانی در حال اجرا است ، به نحوی که با تکیه بر توانمندی های خود در عرصه های مختلف به ویژه دانش بنیان پیشرفت کردند، اقتصاد ریاضتی و عاریتی واژه هایی است که بیشتر در غرب استفاده شده است؛ که از نظر سیاست ها و اصول بسیار با اقتصاد مقاومتی متفاوت است، اقتصاد ریاضتی به معنای تشدید صرفه جویی و کاهش منابع مالی و اقتصادی ولی اقتصاد مقاومتی در حقیقت تمرکز و تقویت بنیان های اقتصادی یک کشور براساس توانمندی ها است که موتور پیشرفت محسوب می شود.
صاحب نیوز: شاخصه ها و اصول معیاری اقتصاد مقاومتی چیست؟
اقتصاد مقاومتی بر یکسری از اصول و محورهای اساسی بنا شده است ، حمایت از تولید ملی و کارآفرینی، توجه به نخبگان و استفاده از فناوری‌های نوین، محدودسازی اقتصاد دولتی، مردمی کردن اقتصاد، ایجاد زمینه عدم وابستگی اقتصاد به سرمایه های ملی و در آمدهای حاصله از خام فروشی همچون نفت ، مهار فساد و استقلال اقتصادی از جمله سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است.
نگاه ویژه به بحث کارآفرینی و شرکت های دانش بنیان ازدیگر شاخصه های اقتصاد مقاومتی است، کار آفرینی یکی از ضروری ترین نیازهای امروز جامعه است، فرصت های شغلی در جامعه ما، رو به کاهش است بنابراین باید به سمت و سوی ارزش آفرینی،کار اخلاق ونوین برویم.
صاحب نیوز: مهمترین دستاوردهای اقتصاد مقاومتی چیست؟
یکی ازدستاوردهای مهم اقتصاد مقاومتی، کارآفرینی است و سپس در نهایت اشتغال زایی، خلق ثرورت است
کار آفرینی جز الزامات اقتصاد مقاومتی است، در کشورهای صنعتی وفراصنعتی و پیشرفته دنیا توسط شرکت های دانش بنیان سالانه چندین برابر در آمد نفتی ما تولید ثروت می شود.
شناسایی فرصت ها، احصا مدلینگ ها ی مختلف درعرصه تولید مبتنی بر اصول بومی از دیگر دستاورد هایی است که در لوای اقتصاد مقاومتی محقق می شود.
صاحب نیوز: شرکت های دانش بنیان در عرصه اقتصاد مقاومتی چه جایگاهی دارند؟
از نظر علم اقتصاد، وقتی می توانیم باعلم و دانش خلق ثرورت کنیم دیگر رفتن به سمت وسوی خام فروشی ومنابع وسرمایه اولیه بی معنا است.
شرکت دانش بنیان به این معنا است که بیایند خلق دانش کنند، سپس دانش خود را بفروشند ودیگر کشورها و شرکت ها دانش روز راخریداری و در عرصه تولید استفاده کنند.
اقتصاد دانش بنیان بر تکیه کردن به توانمندی های داخلی و بومی تاکید دارد چرا که معتقد است از ابن طریق تکانه های اقتصاد دیگر نمی توانند برای اقتصاد آسیب زا باشند، شرکت های دانش بنیان مبتنی بر مدل های بومی که برخاسته از فرهنگ کشور است، راهگشا خواهند بود، امروز شرکت های دانش بنیان باید بیش از پیش از سوی دولتمردان و بخش خصوصی کشور حمایت شوند
صاحب نیوز: مشاغل خانگی یکی از زمینه های اشتغال زایی در سال های اخیر در کشور بوده است، آیا این عرصه می تواند جز اصول اقتصاد مقاومتی محسوب شود؟
قطعا همین طور است.، سنتی بودن صنایع بزرگ و پایین بودن بهره وری، عدم خلاقیت درتولید، استفاده از منابع اولیه خام فروشی همگی دلایلی برای تحقق اقتصاد مقاوتی و کار آفرینی است، اقتصاد را باید برون سپاری به مردم کرد ، که بهترین عرصه آن مشاغل خانگی است که باید در اقتصاد مقاومتی حمایت کرد،
صاحب نیوز: اقتصاد مقاومتی به چه معیارهایی تاکید می کند؟
دراقتصاد مقاومتی به منظور تحقق حتما باید با مدل مدیریت جهادی ورود کرد، با مدیریت براساس دموکراسی اداری وروتین ، نمی توان اقتصاد مقاومتی را اجرا کرد، کارشکنی برخی از اداره کل ها در زمینه اجرای زمینه های اقتصاد مقاومتی با توجه به نیازی که به مدیریت جهادی دارد، وزحمت زیادی را می طلبد، به وضوح مشخص است.
اقتصاد مقاومتی بر حداکثری استفاده و بهره وری از حداقل ترین منابع تکیه دارد، اقتصاد مقاومتی و توسعه مشاغل خانگی، سد محکمی بر پدیده مخرب دلالی است، در کشور هدر رفت منابع وارزش زیادی داریم .
اقتصاد مقاومتی به تولید بجای دلالی تکیه دارد، در اقتصاد مقاومتی به دنبال نگاه ویژه به صادرات هستیم،
صاحب نیوز: اهم مشکلاتی که کارآفرینان، به عنوان پیش قراولان تحقق اقتصاد مقاومتی با آن روبرو هستند، چیست؟
دستورالعمل ها، ابلاغ ها و سطحی نگری عمده مشکل پیش پای کار آفرینان است، به دلیل روندهای خشک اداری و مشکلاتی که بروکراسی سازمان ها با مدیریت جهادی دارد، سنگ اندازی و مانع تراشی پیش پای کار آفرینان زیاد شده است.
مشخص نبودن تخصص مراکز ونبود یک مرکز تخصصی برای اجرای طرح ها و پروژه های مبتنی بر اقتصاد مقاومتی ودانش بنیان از دیگر مشکلات کارآفرینان برای اجرای طرح های خود است، اقتصاد مقاومتی تاکیدی بر اصلاح ساختار اقتصاد ایران است.
صاحب نیوز: آیا در تحقق اقتصاد مقاومتی کار فرهنگی نیز لازم است؟
قطعا هر کار بزرگ نیازمند پیوست فرهنگی است، عرصه اقتصاد مقاومتی نیز این قاعده مستثنی نیست، محوریت کار فرهنگی در این بخش باید بر روی موضوعاتی همچون ترویج سبک زندگی کار آفرینی ، ترویج فرهنگ کار، توسعه مشاغل خانگی و تشویق ، حرکت به سمت و سوی تسهیل روند مجوزات به کار آفرینی، پرهیز از فرهنگ دلالی و راحت طلبی، باشد ، تبیین وتعریف این موضوعات برای نسل جوان همگی از وظایف متولیان فرهنگی در عرصه اقتصاد مقاومتی است .
اصلاح فرهنگ کار توسط متولیان فرهنگی کشور زمینه ساز تحقق اقتصادمقاومتی است،
صاحب نیوز: آیا اقتصاد مقاومتی در شرایط پسا تحریم ویا پسا برجام نیز راهگشا است؟
در جواب شما باید بر تاکیدات رهبر معظم انقلاب پیرامون اجرا و تحقق اقتصاد مقاومتی در روزهای پس از برجام اشاره کنم، که این خود دیللی بر راهگشا بودن این امر در شرایط پسا تحریم است.
اقتصاد امروز ما از درون دچار چالش های است بنابراین حتی زمانی که عرصه ورود ما در تجارت جهانی ( در زمان پسا برجام ) فراهم می شود، چالش های درونی اقتصاد ما، برای ما مشکل ساز خواهد شد، بنا براین باید ابتدا بنیان های اقتصادی خود را تقو.یت کرده و سپس وارد تجارت جهانی و عرصه واردات و صادرات شو.یم.
اقتصاد مقاومتی نسخه ای شفا بخش چه در شرایط تحریم و پسا تحریم است و هرگز با بازشدن درهای تجارت جهانی و واردات نباید از نسخه شفا بخش اقتصاد مقاومتی غافل شویم.
در پایان ضرورت می دانیم تاکید کنیم که : اقتصاد مقاومتی یک شعار نیست بلکه یک واقعیتی است که می بایست محقق شود. یکی از بهترین مظاهر و مؤثرترین مؤلفه های اقتصاد مقاومتی، شرکتهای دانش بنیان است که می توانند اقتصاد مقاومتی را پایدارتر کنند.
اینها بخش هایی از بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره موضوعی است که این رزوها با توجه به شرایط خاص کشور بویزه در حوزه اقتصادی و بازار و بخصوص بعد از تصویب اولیه برجام تاکید بر آن موکد شده و مسوولان را بر اجرای بهتر و دقیق ان واداشته است.
اقتصاد مقامتی نوعی مقاومت محوری در بخش اقتصادی است که کشورمان را در این عرصه بیمه و ضمانت خواهد کرد.
«گفت وگو از سید امیر حسین ابطحی»