به گزارش پایگاه تحلیلی خبری دهاقان بیدار،  به نقل از آرمان زنان؛ خود درمانی در بین مردم کشور ما نیز بسیار شایع است و در ایران تقریبا همه خانواده‌ها به طور روزانه مصرف کننده دارو هستند، به طوری که بر اساس گزارش‌های منتشر شده، هر ایرانی سالانه نزدیک به 340 عدد دارو مصرف می‌کند که این عدد بیش از استانداردهای جهانی است.

همچنین ایرانی‌ها 10 تا 15 درصد مجموع داروهای کشور را بدون مشورت با پزشک و خودسرانه مصرف می‌کنند؛ در حالی که میزان مصرف خودسرانه دارو در دیگر کشورهای جهان تنها دو تا سه درصد است.

مصرف بی‌رویه و خودسرانه دارو یا خوددرمانی با توجه به گسترش ابعاد آن از مشکلات مهم بهداشتی درمانی به خصوص در کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شود و همان طور که مصرف دارو به عنوان یکی از مراحل درمان می‌تواند نقش مهمی در روند مداوای بیماری ایفا کند، بدون شک استفاده خودسرانه دارو اثرات ناگوار جانبی خواهد داشت که نه تنها باعث بهبودی نمی‌شود بلکه درمان را نیز مختل خواهد خواهد کرد.

متاسفانه آمار مصرف دارو در کشورمان در مقایسه با سایر کشورهای دیگر بالاتر است، زیرا در حال حاضر داروخانه ها درصد بسیاری از داروها را بدون نسخه پزشک در اختیار مردم قرار می دهند؛ یعنی مصرف دارو بدون نسخه و نظر پزشک در کشورمان رشد چمشگیری داشته است.

* کشور ما به لحاظ مصرف دارو جزو 20 کشور نخست دنیا است

کارشناس داروی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در این زمینه در گفت و گو با خبرنگار ما اظهار کرد: 10 تا 15 درصد مجموعه داروهای کشور بدون مشورت با پزشک و خودسرانه توسط مردم مصرف می شود، مسکن ها و قطره های چشمی و آنتی بیوتیک ها بیشترین میزان مصرف خودسرانه دارو را به خود اختصاص می دهند؛ کشور ما به لحاظ مصرف دارو جزء 20 کشور نخست دنیا است و نرخ مصرف خودسرانه دارو در ایران نسبت به متوسط جهانی تقریبا سه برابر است.

دکتر علیرضا مهدانیان افزود: در آمار و ارقام ارایه شده که آنتی بیوتیک ها جزء داروهایی هستند که بسیار زیاد و خودسرانه استفاده می شوند و به طور یقین مصرف این داروها توسط بیمارن در زمان ابتلا به بیماری های تنفسی بیشتر استفاده می شود.

وی تاکید کرد: به طور کلی بیماری های تنفسی به دو دسته بزرگ بیماری های تنفسی فوقانی تقسیم می شود که شامل گلو، بینی، سینوس ها و گوش، ریه و حنجره می شود؛ بیماری سرما خوردگی که در طول عمرمان به آن مبتلا می شویم هم یک بیماری دستگاه تنفسی فوقانی محسوب می شود.

کارشناس دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به تقسیم بندی داروهای بیماری های تنفسی گفت: تقسیم بندی داروهای بیماری های تنفسی بر اساس پاتولوژی و یا عوامل ایجاد کننده بیماری های تنفسی است مثلا می توانیم آنها را به داروهای درمان کننده بیماری های ویروسی، میکروبی و بیماری های آلرژی، بیماری های ایمنی دستگاه تنفس تقسیم کنیم.

*شیوع بیماری های ویروسی

مهدانیان در مورد بیماری های ویروسی اظهار کرد: بیماری های دستگاه تنفسی بیرونی و تحتانی از بیماری هایی است که در در طول عمرمان بیشتر به آن مبتلا می شویم، بیش از 50 بار احتمال ابتلا به بیماری سرماخوردگی در طول عمر وجود دارد که بیماری تنفسی دستگاه فوقانی محسوب می شود و می تواند در سال 10 بار برای یک کودک خردسال و پنج بار در بزرگسالان احتمال ابتلا به این بیماری وجود داشته باشد.

وی تاکید کرد: به نظر میرسد که بیشترین تصورات ذهنی اشتباه در مورد بیماری سرماخودرگی است و این بیماری منجر به مصرف زیاد خودسرانه دارو در کشور شود که آمار و ارقام افزایش این اتفاق را در دنیا موجب شده است؛ البته یک فرد می تواند در طول سال در وضعیت خوبی به سر ببرد و دچار سرماخوردگی نشود چرا که وضعیت نامطلوب ایمنی و زندگی احتمال افزایش بیماری سرماخوردگی را به دنبال دارد.

کارشناس دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به روند بیماری سرما خوردگی بیان کرد: به هر حال بیماری سرماخوردگی روندی دارد و علائم آن شامل سرفه، آب ریزش بینی، سوزش چشم و بدن درد است و درمان این بیماری هم دارای روندی هست؛ بیماری های میکروبی نیاز به تشخیص پیچیده تری دارند و درمان این بیماری ها نیز پیچیده تر از بیماری های ویروسی است.

این کارشناس دارو ادامه داد: هنگامی که در دستگاه تنفسی فوقانی دچار بیماری می شویم کمتر می تواند ما را دچار نگرانی کند، چنانچه بخواهیم به آن اشاره ای بکنیم در مورد میکروبی ها باید از سینوزیت یاد کنیم که گلودرد چرکی و عفونت میکروبی ریه را در بر می گیرد و همه این موارد ویروسی هستند و در 95 درصد موارد عامل این بیماری ها ویروس است.

مهدانیان در مورد آلرژی داشتن برخی اشخاص بیان کرد: ممکن هست که درصدی از ما آلرژی داشته باشیم و در دستگاه تنفسی فوقانی ما را درگیر کند که بیشتر به صورت عطسه، آب ریزش بینی خود را نشان می دهد و در دستگاه تنفسی تحتانی بیشتر به صورت تنفسی بروز می کند که می تواند بیشتر به صورت آسم و آلرژیک باشد و فرم آن هم معلوم است، به دلیل اینکه بیمار سابقه این مسئله و شرح حال خانوادگی مثبت دارد و ممکن است که سایر علایم را نداشته باشد و درصد خاصی از بیماران به این بیماری در مکان های خاص و فصل هایی از سال مبتلا می شوند.

* ایمنی دستگاه تنفسی، سیستم بدن و سبک زندگی

وی در مورد ایمنی دستگاه تنفسی یادآوری کرد: ایمنی دستگاه تنفسی افراد بستگی به ایمنی کل بدن و سبک زندگی آنها داشته و نقش تعیین کننده ای در بیماری های تنفسی دارد، در واقع میزان استراحت، میزان خواب، مصرف سبزیجات و میوه جات، کالری دریافتی و میزان مدیریتی که برای استرس ها وجود دارد، در صورتی که به نحو مطلوب انجام شود، سیستم ایمنی بدن به نحو مطلوب تری کار می کند و ابتلا به بیمارهای ویروسی و آلرژی بسیار کم می شود.

کارشناس دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطر نشان کرد: به طور کلی به کار بردن ماسک برای جلوگیری از بیماری های آلرژیک و بیماری های ویروسی و همچنین میکروبی کار صحیحی است، بیشترین بیماری که دچار آن می شویم بیماری ویروسی یا بیماری دستگاه تنفسی فوقانی است و حدود 95 درصد از مواردی که افراد دچار علایم سرما خوردگی، سرفه و آبریزش بینی، سوزش چشم، احساس خستگی و کوفتگی می شوند در اثر بروز بیماری های ویروسی است و بزرگترین باور اشتباهی که در بین بیماران هست این است که فکر می کنند آنتی بیوتیک ها در درمان بیماری ویروسی دخالت دارند، در صورتی که این باور اشتباه است.

مهدانیان بیماری سرما خوردگی را دوره ای دانست و افزود: سرما خوردگی دوره ای دارد و معمولا بین یک تا سه هفته در بین بیماران مختلف و با توجه ویروس طول می کشد و مصرف فلان دارو یا تزریق دارویی به بهبودی منجر نمی شود و معمولا این تصور اشتباه و باورها را بیشتر از اطرافیان می آموزیم که موجب می شود بدون تفکر و مطالعه عمیق این باورهای اشتباه را به خودمان تلقین کنیم.

* مضرات استفاده غیر منطقی از داروها

وی تشریح کرد: در حقیقت هر دارویی دارای بازخوردهایی بوده و استفاده غیر منطقی داروها مضراتی را به دنبال دارد، علت اینکه آموزش داده می شود که داروها مصرف غیر منطقی نداشته باشند به دلیل عوارض این داروها است که از این عوارض می توانیم به عوارضی که به جسم تحمیل می شوند، اشاره کنیم؛ به طور مثال در بیماری تنفسی، در صورتی که آنتی بیوتیک ها به صورت غیر منطقی مصرف شود، می تواند عوارض میکروبی ایجاد کند، یعنی میکروب ها در درون بدن و محیط پراکنده شده و به مرور مقاومت شان را نسبت به این داروها از دست بدهند و بعد از آن دچار عفونت می شویم که بعدا آن داروی مربوطه هم به بهبودی زود هنگام جواب نمی دهد.

کارشناس دارو دانشگاه علوم پزشکی اصفهان درباره حساسیت های دارویی اذعان کرد: هر دارویی می تواند برای خودش حساسیت های خاصی همانند واکنش یا شوک را داشته باشد، به طور مثال در مورد آمپول پنادر در یک صد هزام موارد این طور اتفاق رخ داده و در صورت استفاده اشتباه، می تواند بیمار را دچار خطر حیاتی کند و سایر داروها هم عوارض خود را به همراه دارند.

به گفته مهدانیان؛ بیشترین بیماری که افراد در طول عمرمان به آن دچار می شویم بیماری سرما خوردگی بوده که بیشتر هم ویروسی است، این بیماری تنها با تشخیص پزشک احتیاج به آنتی بیوتیک و احتیاج به داروهای کورتونی دارد و پزشک با معاینه بیمار و تجویز مسکن و داروهای آنتی هیستامین به بهبودی او کمک می کند، بنابراین اصرار بر مصرف آنتی بیوتیک ها و مصرف کرتون در بیمارهای دستگاه تنفسی بدون تجویز پزشک نباید صورت بگیرد.