به گزارش پایگاه تحلیلی خبری دهاقان بیدار، به‌نقل از شبکه خبری تهران نیوز ، چند سالی است شبکه های اجتماعی (فیسبوک، واتس آپ، وایبر، لاین، تانگو و…) در دهکده جهانی به گونه‌ای دیگر درخشیده و افراد بسیاری را از اقصی نقاط جهان، ترغیب به عضویت کرده است.

شبکه‌های اجتماعی همانند هر وسیله ارتباطی، مزایا و معایبی دارد که به ترجیح کاربر انتخاب شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما متاسفانه بسیاری از کاربران ایرانی این فضاها، از سر ناآگاهی، ره به ترکستان برده اند و تنها انگشت بر معایب پنهان و آشکار آن گذاشته و با زیبا جلوه دادن ظاهر حقیقت آن معایب، از محسنات واقعی‌اش دور افتاده‌اند. کاربرانی که اگر پای حرف دلشان بنشینید خواهند گفت: شما نمی‌خواهید نیمه پر لیوان را ببینید. اما براستی چه چیزی باعث شده، شبکه‌های اجتماعی در اذهان برخی افراد جلوه چندانی نداشته باشد و خوب و پسندیده تعریف نشود؟!

مردم زمان زیادی را صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کنند. گفتن واژه مجازی بهتر است به حقیقی تبدیل شود زیرا در زندگی مردم نفوذ بسیاری کرده است. اما اینکه خوب یا بد است نیاز به توضیح دارد.

در این گزارش، بدون هیچ سوگیری، تعصب و پیش داوری به قضاوت می نشینیم و از واقعیت‌های این دنیای مجازی سخن می‌گوییم، برداشت کاملا آزاد است و هر کس مجاز است از ظن خود یار ما شود.

نوعا در پاسخ به این پرسش که شبکه‌های اجتماعی چه زمان خوب نیستند؟ مواردی نظیر «ساعت‌های متمادی و طولانی را در این فضاهای مجازی سیر کنیم و از واقعیت حقیقی دنیای اطرافمان دور بمانیم» «بدون شناخت و داشتن معیار برای انتخاب، به هر کسی پیغام دوستی بفرستیم یا پیام دوستی هر کسی را بپذیریم» «با دوستان مختلف مجازی خود، اعم از زن و مرد، در هر لحظه از شبانه روز در ارتباط بوده و از همه مهم تر از این ارتباطات مجازی رضایت خاطر داشته باشیم» «شخصیت ایده آلی از خود بسازیم و برای جلب دوستان بیشتری به سمت خود، اطلاعات دروغینی به دیگران بدهیم» «در شبکه‌های مجازی، با پنهان کردن هویت اصلی خود و با معرفی چند هویت جعلی، از دیگران کلاهبرداری و سودجویی کنیم یا اعمال خلافی انجام دهیم که به اشاعه فحشا و افزایش بی بندوباری منجر شود» «هر عقیده، تفکر یا یک ایده شخصی به اصطلاح روشنفکرانه را بدون تامل و دقت، با آراستن ظاهرش با تصاویری جذاب، به گونه ای در معرض دید دیگران قرار داده و اشاعه دهیم که باورها، تفکرات و ارزش‌های مردم را به چالش کشانده و حتی گاه تا مرز تمسخر نیز پیش رویم» و «آن قدر خود را مختار و محق به دیدن هر صفحه ای بدانیم که نه تنها شخصیت والای خود را نادیده بگیریم، بلکه به منزلت و شعور وفهم خود نیز توهین کنیم» مطرح می‌شود.

افزایش اختلالات روانی و طلاق در نتیجه استفاده نابجا از شبکه‌های اجتماعی

محدثه پرپینچی کارشناس علوم روانشناسی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس اجتماعی تهران نیوز بیان داشت: امروزه با پیشرفت تکنولوژی و پیشرفت علم شبکه‌های مجازی از قبیل اینستاگرام، واتس آپ و … در زندگی مردم بسیار جا باز کرده است. مردم زمان زیادی را صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کنند. گفتن واژه مجازی بهتر است به حقیقی تبدیل شود زیرا در زندگی مردم نفوذ بسیاری کرده است. اما اینکه خوب یا بد است نیاز به توضیح دارد.

کاربر شبکه‌های اجتماعی در شرایطی قرار می‌گیرد که تصویر مجازی سایر افراد را می‌بیند و به همین خاطر وارد فضای مقایسه ظاهر سایر کاربران با باطن شریک زندگی خود می‌شود. این موضوع نوعی دلسردی را برای فرد به همراه می‌آورد که در نهایت منجر به طلاق عاطفی می‌شود، ممکن است فردی که در این فضا دچار توهم شده است به خود بیاید و حقیقت امر را متوجه شود اما امکان دارد تا آخر عمر در این اشتباه باقی بماند.

این کارشناس روانشناسی افزود: در گروه‌ها عکس ها و مطالب زیادی به اشتراک گذاشته می شوند که حتی در بسیاری از موارد همدلی شدید می شود، اما با توجه به اینکه بعضی گروه‌ها مسلک‌اندیش هستند، بهتر است افراد با احتیاط بیشتری در شبکه های مجازی به اخبار و گفته‌ها اطمینان کنند پس خوب یا بد بودن آن به فضای فکری و عقیده ای خودمان برمی‌گردد.

وی در مورد تاثیر شبکه های اجتماعی بر خواب روزانه گفت: افرادی که شاغل هستند صبح ‌ها زود از خواب بیدار می‌شوند اما تا پاسی از شب از گوشی خود دل نمی‌کنند. با خود می گوید این آخرین باری است که پیام‌ها را چک می‌کنم. گوشی را روی میز می گذارد و دراز می کشد بعد از کلی کلنجار و غلتیدن در اثر بی‌خوابی گوشی را دوباره دست می‌گیرد و یک نگاه به آن می اندازد. این حالت کلافگی و بی خوابی را چند وقتی است تحمل می‌کند و با خود می‌گوید “اگر موبایل و گروه های تلگرامی نبود این اوقات بی‌خوابی را چگونه می‌گذراندم” غافل از آن که موبایل عامل اصلی بی خوابی است. نور آبی گوشی و بمب باران اطلاعاتی که در این شبکه ها می‌شویم باعث می شود که فرد دچار کم خوابی شود اکثر افراد که ساعات زیادی در شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کنند دچار بی‌خوابی شدیدی می‌شوند.

کارشناس علوم روانشناسی با توجه به تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر زندگی زوجین افزود: از مهمترین آسیب‌های فضای مجازی، ایجاد روابط فرا زناشویی و خیانت محسوب می‌‌شود. در این میان این نکته جالب توجه است که آسیب‌های رفتاری که در این راستا مشاهده شده بیشتر از طریق آقایان صورت گرفته است، اما خانم‌‌ها نیز در بسیاری موارد به دلیل شکست‌های عاطفی ناشی از خیانت و جدایی، در رفتاری که بیشتر نوع جدیدی از آن در شبکه‌ها و فضاهای مجازی دیده می‌‌شود، تا خلاء عاطفی‌شان را از آن طریق جبران و به نوعی سر خود را گرم کنند. آسیب پذیری روابط زناشویی در پی استفاده از این شبکه‌ها به علت کنجکاو بودن در زمینه آشنایی با جنس مخالف، سردمزاجی زوجین، مشکلات و اختلاف عقیده و سلیقه است.

پرپینچی رابطه طلاق عاطفی با شبکه های اجتماعی را نوعی سندروم خفیف اجتماعی دانست و بیان داشت: کاربر شبکه‌های اجتماعی در شرایطی قرار می‌گیرد که تصویر مجازی سایر افراد را می‌بیند و به همین خاطر وارد فضای مقایسه ظاهر سایر کاربران با باطن شریک زندگی خود می‌شود. این موضوع نوعی دلسردی را برای فرد به همراه می‌آورد که در نهایت منجر به طلاق عاطفی می‌شود، ممکن است فردی که در این فضا دچار توهم شده است به خود بیاید و حقیقت امر را متوجه شود اما امکان دارد تا آخر عمر در این اشتباه باقی بماند.

وی در خاتمه اشاره کرد: یکی از دلایل افزایش طلاق در اثر استفاده از فضای مجازی این است که در این فضا حریم های خصوصی کمتر رعایت می‌شود و همین موضوع صمیمیت‌های کذب را برای کاربر ایجاد می‌کند که این صمیمیت ها در نهایت بنیان های یک خانواده را سست می‌کند. آنچه که به طور قطع می‌توان بیان داشت این است که شبکه‌های اجتماعی میان مرد‌ و زن و اعضای خانواده فاصله به وجود آورده است و روز به روز این فاصله ها بیشتر می‌شد.

نداشتن سواد و تخصص رسانه‌ای عامل آسیب دیدن از شبکه‌های اجتماعی

احمد رحمانی فعال رسانه و محقق علوم اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار سرویس اجتماعی با بیان وضعیت امروز نوجوانان و جوانان افزود: در زمان‌های گذشته اگر دختر و پسری از یک خانواده از خانه بیرون می‌رفتند پدرومادر نگران شده و دلواپس فرزندان بودند اما اکنون باشیوه‌های جدید و هدفمند فرزندان و خانواده‌ها تحت حمله استبداد غرب و غرب گرایان لائیک هستند، هم اکنون فرزند خانواده در خانه و از طریق اینترنت و ماهواره و گوشی موبایل خود، می‌تواند در جهان سیر کرده و از خانواده خویش و دین و فرهنگ خود فاصله بگیرد و چه بسا هویت خود را فراموش کرده و طعمه تهاجم فرهنگی دشمنان قسم خورده ایران اسلامی شده و تغییر هویت و فرهنگ دهد.

اگر اینترنت و ماهواره و شبکه‌های اجتماعی هستند با هوشیاری از آن استفاده کنیم و در راه هدف و هویت و فرهنگ ناب اسلامی گام برداشته و بهره بریم نه چشم بر واقعیات بسته و با دست خود، خویش و فرزندان و خانواده خود را طعمه افکار فریب غربیان ودشمنان اسلام کنیم.

محقق علوم اجتماعی بابیان اینکه اغلب کسانی که در شبکه‌های اجتماعی هستند تخصص رسانه ای را ندارند گفت: بعضی از مشترکین گروه‌ها حتی اسم شبکه اجتماعی که در آن عضویت دارند را نمی‌توانند در تلفظ صحیح بیاورند خود شنیدم که شبکه واتس اَپ را واستاپ نام می برد. حال کسی سواد نداشته و کم سواد است وقتی با این طرز تفکر عضو یک شبکه گردد خود حدس بزنید گردانندگان این شبکه‌ها چه آثار مخربی را بر زندگی اجتماعی و شخصی این چنین عضوی برجا می‌گذارند. یکی از آسیب های جدی در زمان حال این است که بعضی اعضاء و یا اغلب کسانی که در این شبکه‌ها عضویت دارند ادعای باسوادی می‌کنند و این به خودی خودخطرناک است چه رسد به اینکه این افراد به ظاهر باسواد تحت الشعاع اهداف شوم و پلید این شبکه ها نیز قرار گیرند.

وی تاکید کرد: کسانی که علی الظاهر دم ازسواد زده و در گروه‌ها اظهار فضل می‌کنند از خویش هیچ ندارند و برای خالی نبودن عریضه از اینترنت و یا کتب و یا مقالات و مجلات کپی برداری کرده و به اسم خود در گروه مشارکت می‌کنند. دیده شده زن تحت تاثیر گروه از شوهر جداشده و شوهر با تاثیری که نوشته‌های هدفمند و یا بی‌هدف بر وی گذارده‌اند نسبت به زن و فرزند بی خیال شده و در زندگی شخصی دچار تزلزل گردیده است. ناگفته نماند اندیشمندان و تیزهوشان دین دار و خداترس هم در این وادی حضور دارند که جای بسی شکر است

این فعال رسانه ای با بیان اینکه افراد با گذاشتن نظریه‌های غرب گرایانه درگروه مثلا احساس بزرگی و سواد می‌کنند، گفت: از آسیب وارده بی‌‎خبرند زیرا طرح یک نظریه باید بجا و هدفمند باشد،  هر کسی از نظریه به اشتراک گذارده شده توسط دیگر عضو برداشت شخصی کرده و خوانندگان عزیز خودتان تصور کنید اگر از یک نظریه صدها و هزاران برداشت شخصی شود اصل و پایه نظریه آن نظریه پرداز با برداشت‌های شخصی از چهره واقعی دورشده و برداشت شخصی و غیرعلمی برای افراد و پیاده کردن آنچه شخص با اندیشه و فکر خود از نظریه دارد می تواند زندگی و خانواده و روان شخص و اشخاص افراد عضو را متزلزل و به بی‌هویتی بکشد.

رحمانی در پایان خاطرنشان کرد: هیچ کس با علم و علم اندوزی و به روز شدن مخالف نیست و چه بسا در دین هم تاکید موکد شده و نقل و روایات فراوانی در کسب دانش آمده است، در قرآن کریم هم اشارات متعددی در تحصیل علم و دانش گوشزد شده ولی چه خوب است ابزار علمی و امکانات و رفاهیات موجود امروزی در چارچوب اخلاق ناب اسلامی هدایت شود، اگر اینترنت و ماهواره و شبکه‌های اجتماعی هستند با هوشیاری از آن استفاده کنیم و در راه هدف و هویت و فرهنگ ناب اسلامی گام برداشته و بهره بریم نه چشم بر واقعیات بسته و با دست خود، خویش و فرزندان و خانواده خود را طعمه افکار فریب غربیان ودشمنان اسلام کنیم.

آنچه مورد بحث می‌باشداین است که فضای مجازی امروز یک تهدید و یک فرصت است، فرصت برای کسانی که آسیب ها را می‌شناسند و از این حجم اطلاعات به نحوی احسن در جهت ارتقای خود استفاده می‌کنند؛ و تهدید است برای کسانی که مسخ می‌شوند و بجای اینکه از بالا به موضوع بنگرند، از دورن به مساله می‌نگرند، دیگر قوه تحلیل اخبار و مسائل را ندارند، نوعی پیاده نظام نویسنده یا طراح موضوع می‌گردند