در بخشی از این مطلب آمده است:«سناتورها در نامه خود اشاره کرده‌اند که ایالات متحده آمریکا بر اساس بخش 220 قانون کاهش تهدید ایران و سند 2012 حقوق بشر سوریه، مجوز لازم برای انجام چنین اقدام قاطعی علیه ایران را دارد. آن تدابیر قانونی بر مبنای لایحه جامع تحریم‌ها، پاسخگویی و عدم سرمایه‌گذاری در ایران مربوط به سال 2010 و قانون اختیارات اقتصادی در شرایط اضطراری بین‌المللی IEEPA)) این حق را به رئیس‌جمهور آمریکا اعطا می‌کند که تحریم‌هایی را علیه اشخاصی که خدمات پیام‌رسان ویژه را به بانک مرکزی و تمامی موسسات مالی در ایران ارائه می‌دهد، اعمال کند. این نامه توسط مارکو روبیو، تام کاتن، جان باراسو، مایک روندز، بن ساس، راجر وایکر، سیندی هاید اسمیت، تاد یانگ، رون جانسون، کوری گاردنر، مایک انزی، تام تیلیس، جانی ایساکسون، دیوید پروده و استیو دینز به امضا رسیده است.»

نکات بسیار مهمی در نامه سناتورهای آمریکایی وجود دارد. پیش از آن که به اصل مطلب بپردازیم لازم است نکته‌ای را درباره مهره اصلی نامه‌نگاری مذکور یعنی تد کروز بیان کنیم. او کسی بود که در کوران انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ را به باد انتقاد می‌گرفت؛ چراکه ترامپ علیه همسر او سخنانی را به زبان آورده بود و درباره خود او هم به دروغ‌بافی دست زده بود. با این حال تد کروز، اکنون به وزارت خزانه‌داری دولت ترامپ برای فشار بیش‌تر بر ایران نامه می‌نویسد و این مسأله‌ای عبرت‌آموز است چراکه نشان می‌دهد آمریکایی‌ها به رغم اختلافات خود با یکدیگر، چگونه بر سر اهداف مشترک خود ایستاده‌اند و موضوع زمانی غم‌انگیزتر است که می‌شنویم در چنین شرایطی رئیس‌جمهور ایران به جای پرداختن به وظایف اصلی خود و آماده کردن ایران برای نبرد اقتصادی پیش‌رو، از انتخاب دموکراتیک فرماندهان ارتش سخن می‌گوید!

چرا تلاشی برای لغو این قوانین صورت نگرفته است؟

اما درباره نامه مذکور باید گفت که سناتورهای آمریکایی به قوانینی اشاره می‌کنند که مربوط به پیش از اجرای برجام است و می‌تواند برای اعمال تحریم‌های بانکی مورد استناد قرار بگیرد. با این حساب باید پرسید چرا در برجام تلاشی برای لغو این قوانین صورت نگرفته است؟ آیا وزارت امور خارجه فراموش کرده بود که موضوع این قوانین را تعیین تکلیف کند؟

قانون کاهش تهدیدات ایران بدون نیاز به کنگره قابل لغو بود

قانون کاهش تهدیدات ایران(TRA) و حقوق بشر سوریه از جمله قوانینی است که محدودسازی توانایی ایران در استفاده از درآمدهای نفتی حاضر در موسسات خارجی و ممانعت از بازگرداندن آن درآمدها به ایران را دنبال می‌کند. در بخش 220 این قانون، پیام‌رسانی مالی مورد تحریم قرار گرفته است و جالب این‌جاست که «صلاحدید رئیس‌جمهور» برای تعلیق و «مجوز رئیس‌جمهور» برای رفع این تحریم‌ها در این قانون کافی دانسته شده است و رئیس‌جمهور آمریکا می‌تواند بدون نیاز به کنگره این تحریم‌ها را تعلیق یا رفع کند؛ با این وجود باید پرسید چرا دستگاه دیپلماسی ایران در جریان مذاکرات منتهی به انعقاد برجام، از مقامات آمریکا نخواسته است تا از اختیارات قانونی خود برای لغو این تحریم استفاده کنند تا امروز شاهد آن نباشیم که سناتورهای آمریکایی برای اعمال فشار بیش‌تر بر ایران به یک قانون متعلق به سال 2012 استناد کنند؟

سپاه پاسداران و لایحه جامع تحریم‌ها، پاسخگویی و عدم سرمایه‌گذاری در ایران

مستمسک دومی که مورد استناد واقع‌شده، لایحه جامع تحریم‌ها، پاسخگویی و عدم سرمایه‌گذاری در ایران(CISSADA) مربوط به سال 2010 است؛ قانونی که در آن امکان توقیف دارایی‌های اشاعه‌دهندگان و حامیان سیستم پرتاب تسلیحات کشتار جمعی مورد تصریح قرار گرفته است. جالب است بدانید که در تکلمه این قانون در قالب جدید «لایحه تحریم‌های جدید آمریکا علیه ایران» که در مردادماه سال گذشته در کنگره آمریکا تصویب شد، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مشمول این قانون شده است! اما ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی از اشاعه‌دهندگان تسلیحات کشتار جمعی تلقی نشده‌اند! چنان‌که ذکر شد، این لایحه نیز به سال 2010 مربوط می‌شود؛ آیا مذاکره‌کنندگان هسته‌ای درباره مفاد این قانون با طرف مقابل گفتگو کرده‌اند؟

مسدود شدن دارایی‌های ایران بر اساس قانون اختیارات اقتصادی در شرایط اضطراری بین‌المللی

قانون سوم مورد اشاره سناتورهای آمریکایی، «قانون اختیارات اقتصادی در شرایط اضطراری بین‌المللی»(IEEPA) است که نخستین‌بار در سال 1977 به تصویب رسیده و در آبان‌ماه سال 94 یعنی درست در کوران تعاملات به اصطلاح تنش‌زدایانه مبتنی بر برجام، این قانون بار دیگر و برای چندمین‌بار تصویب شده است. به حکم این قانون، تمامی دارایی‌ها و منافع تحت مالکیت دولت ایران، تشکیلات وابسته و مجموعه‌های تحت کنترل آن و همین طور بانک مرکزی ایران مسدود شد! و اکنون این قانون دوباره برای اعمال فشار بیش‌تر بر ایران مورد استناد قرار می‌گیرد. در شرایطی که آمریکا درست در گرماگرم مذاکره از شیوه‌های قهرآمیز استفاده می‌کرده، دیپلمات‌های ایرانی چگونه وضعیت روابط ایران و آمریکا رو به بهبود توصیف می‌کردند و چگونه از پیشرفت در مذاکرات خبر می‌دادند؟

آمریکا اکنون می‌تواند بدون نیاز به کنگره از ابزارهای قانونی خود برای نابودی اندک پیوندهای باقی‌مانده بین‌المللی بانکی ایران استفاده کند و ما که کوچک‌ترین سازوکار هزینه‌سازی برای آمریکا در برجام تعبیه نکرده‌ایم تنها می‌توانیم نظاره‌گر باشیم. یک ذبح قانونی تمام‌عیار! اخیرا استاندار سمنان گفته است که برجام یک شاهکار است؛ بله! با این تفاسیر و با این غفلت‌های بزرگ، برجام حقیقتا یک شاهکار است!

محسن حسن‌زاده