دهاقان‌ بیدار
۱۲:۴۷ - چهارشنبه ۲۲ آبان ۱۳۹۲

طراحی‌های خلاقانه به تکایا راه یابد

یک طراح گرافیک با مروری بر سابقه هنر عاشورایی در هنر معاصر ایران از لزوم ورود طراحی‌های خلاقانه عاشورایی به تکایا و هیات‌های مذهبی صحبت کرد.

IMG10134001

به گزارش دهاقان‌نا به نقل از خبرگزاری مهر، مرتضی آکوچکیان گرافیست و برگزیده دوسالانه‌هایی چون دوسالانه گرافیک ایران و دوسالانه گرافیک چین مورد سابقه تاثیر عاشورا بر هنر گرافیک و تصویرسازی گفت: تلفیق مبانی واقعه عاشورا با هنر، بیش از همه در دوره قاجار تحقق یافت. در این دوران برپایی سوگواری و روضه‌خوانی‌هایی که از صفویه به ارث رسیده بود رو به فزونی گذاشت و طی دو ماه محرم و صفر حتی در محضر شاه قاجار هم، مراسم سوگواری و تعزیه‌خوانی برپا می‌شد. برای رونق این مراسم، نیاز به آثار منظوم و منثوری بود که با هنر بیامیزد و موثر افتد و به همین دلیل بازار هنر عاشورایی نیز پررونق شد.

وی به کتاب “طوفان البکاء” در ذکر مصائب ائمه به ویژه سیدالشهدا(علیه السلام) اشاره کرد و افزود: کتاب “طوفان البکاء” محمد ابراهیم بن محمد باقر جوهری یکی از این آثار بود که به موقع خلق شد و مقبول افتاد. این کتاب طبق آخرین پژوهشی که علی بوذری انجام داده است بیش از پنجاه بار از زمان اولین انتشارش در سال 1250 هجری قمری به چاپ رسیده و در هر چاپ صفحه‌آرایی و تصویرسازی جدید شده است. این کتاب در چاپ‌های متعدد گاه بر اساس چاپ‌های پیشین مصور شده و گاه با افزودن تصاویری جدید، شمایلی تازه یافته است.

این هنرمند فعال در عرصه گرافیک ادامه داد: اما آنچه در تصویرسازی‌های این کتاب و دیگر آثار مشابه انجام شده، تجسم صرف وقایع است که بنا به قدرت طراح و درک او از صحنه مورد روایت، کیفیتی متفاوت دارند و به عنوان یک اثر هنری با موضوع عاشورا،حاوی پیام و تاویل نیستند.

وی بیان کرد:‌ این برخورد در ادامه در نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای نیز ادامه می‌یابد و همچنان خبری از درس‌های سیاسی و اخلاقی واقعه عاشورا که از زمان قاجار کنار گذاشته شده بودند، نیست.

آکوچکیان رویش جنبش سقاخانه‌ای را بروز دوباره هنر شیعه نامید و بیان کرد: در دهه 40 شمسی نسل دوم هنرمندان نوگرای ایران در جنبشی که توسط کریم امامی (منتقد و مترجم)، مکتب سقاخانه‌ای نام گرفت آثاری خلق کردند که از خط و عناصر خوشنویسی، نشانه‌های مذهبی و عناصر نهفته در فرهنگ شیعه تشکیل شده بودند و جزو آثار درخشان تاریخ هنر ایران هستند.

وی ادامه داد: گرافیک هنرمندانه ایران که از دهه 40 شکوفا شده بود در سال‌های 56 و 57 تحت تاثیر حرکت تحول‌خواهی جامعه، اقدام به طراحی و انتشار آثاری همسو با حرکت مردم کرد. ولی بعد از انقلاب خلق آثار هنری با مضامین مذهبی به سمت آثار سفارشی هم رفت و همین مساله بر کیفیت کار هم تاثیر گذاشت. در این مسیر حضور هنرمندانه طراحان گرافیک کمرنگ شد و بیشتر طراحان جوان جویای نام بودند که تحت نظر سفارش‌دهندگان، آثاری غالبا خام‌دستانه ساختند.

این فعال فرهنگی به تولد جشنواره سوگواره‌های عاشورایی اشاره کرد و گفت: در سال‌های دهه 80 نیاز به طراحی‌های خلاقانه برای موضوع عاشورا مورد توجه مدیران فرهنگی قرار گرفت و سوگواره پوسترهای عاشورایی توسط حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی راه افتاد. آثار این سوگواره در سال‌های اول برگزاری به مراتب خلاقانه‌تر بودند و در سالهای بعد با تقلید و ساده‌انگاری طراحان در پرداخت موضوع، باعث افت کیفی آن شدند. همچنین عدم انتشار مناسب آثار برتر، جنبه‌های کاربردی این حرکت را مخدوش کرد و انتشار وسیع این آثار در شهر و در میان هیئت‌ها و تکایا، تا حد انتشار کتاب نمایشگاه تنزل یافت.

این مدرس هنر خاطرنشان کرد: نیاز است که جریان جاری گرافیک به جای شگفت‌زدگی و خودشیفتگی در مقابل فرم‌های بی‌محتوا و تصویرسازی‌های تکنولوژیک و بازنمایی تصویرسازی‌های کتب چاپ سنگی، به تحلیل و بیان بخش‌های مغفول مانده موضوعی همچون واقعه عاشورا بپردازد.

آکوچکیان در پایان سخنان خود گفت: نیاز است برپاکنندگان سوگواره‌های گرافیک تلاش کنند برای یافتن بیان‌های جدیدتر در روایت واقعه عظیم عاشورا برای انتشار آثار بدیع و خلاقانه تلاش کنند. هنرمندان باید کاری کنند که مردم در کنار دیدن دست‌های بریده دوخته‌شده بر بیرق‌ها و جوش‌داده‌شده بر علم‌ها، در محتوا و پیام واقعه عاشورا نیز درنگ و تامل کنند.

همچنین بخوانید:

دیدگاهتان را بنویسید

توجه: از انتشار نظرات توهین آمیز معذوریم.

آخرین اخبار