به گزارش پایگاه تحلیلی خبری “دهاقان نا” به نقل از پایگاه خبری هنرنا، بی شک یکی از چالش برانگیزترین حوزه های کاری در دولت یازدهم، حوزه فرهنگ و هنر بوده است. علیرغم نامگذاری سال گذشته به نام اقتصاد و فرهنگ، مدیریت جهادی و عزم ملی، متاسفانه در هیچ بخشی از این حوزه شاهد مدیریت جهادی نبودیم. مدیریت جهادی یعنی علاوه بر داشتن مولفه های یک مدیر خوب، که در سطح بین الملل شنناخته شده است، مدل های بومی سازی شده آن، به فراخور سطح فرهنگ جامعه و با هدایت رهبری آگاه پیاده سازی و اجرا شود و ما بتوانیم اهداف این جامعه را پییش ببریم.
متاسفانه از بدو تشکیل دولت یازدهم، در حوزه فرهنگ شاهد رفتارهایی بعضا مشتمل بردیدگاههای تکنوکراسی و یا حتی متمایل به سکولاریسم بوده ایم. اظهار نظرهای گاه و بیگاه مسئولین، همراه با عملکردهای ناصواب آنها در این حیطه ، متاسفانه تنش هایی را به سطح جامعه وارد کرده است.
از جمله این سخنان، سخنان ریاست محترم جمهور در نشست خبری با رسانه ها بود. نشستی که در غیاب رسانه هایی از طیف رقیب دولت در بین سوال کنندگان و به صورت کاملا گزینشی برگزار شد.
در این نشست وقتی خبرنگاری در خصوص رویکرد فرهنگی دولت و لغو کنسرت‌های موسیقی سوال کرد، وی پاسخ داد:«ما معتقدیم امور فرهنگی باید به اصحاب فرهنگ واگذار شود و باید فضا را به گونه‌ای ترسیم کنیم که هم برای کسانی که می‌خواهند از کالای فرهنگی استفاده کنند و هم آنانی که کالای فرهنگی تولید می‌کنند، این امکان وجود داشته باشد.
وی با تاکید بر اینکه مرجع، قانون است، گفت: وقتی دستگاهی به عنوان مرجع قانونی برای دادن مجوز تشکیل شده، دخالت دیگران در این امر شایسته نیست و ما باید بگذاریم قانون عملیاتی شود. اینکه تصور می شود این کار خوب است یا بد، بحث دیگری است.
رئیس‌جمهور تصریح کرد: همه ما باید به قانون عمل کنیم و دنبال اجتهاد شخصی نباشیم. اگر اجتهاد را به حوزه علمیه واگذار کنیم و خود را ملزم به اجرای قانون بدانیم این مشکل حل می‌شود.
روحانی در ادامه گفت: وقتی در چارچوب قانون، مجوز برای یک کنسرت داده می شود و مردم بلیت می‌خرند، این گونه دخالت‌ها (لغو کنسرت‌های موسیقی) تضییع حقوق مردم است، قبل از آنکه تضییع حقوق اصحاب فرهنگ باشد.
وی با بیان اینکه همه احساس کنیم ۲۴ خرداد ادامه دارد، گفت: همه احساس کنیم همان مردمی که پای صندوق آمدند در حمایت و در اجرای مسیری که انتخاب کرده‌اند در صحنه هستند. ما باید از این مشکلات عبور کنیم و با وحدت و انسجام می‌توان از این مشکلات عبور کرد.
رئیس‌جمهور با تاکید براینکه دولت خود را ملزم به اجرای قانون می‌داند، گفت: از نظر ما وقتی مجوز قانونی صادر می‌شود، لغو مجوز از طرف دستگاهی که از نظر قانونی حق این کار را ندارد، مردود است. اگر قوه قضاییه نیز می‌خواهد در این خصوص ورود کند باید توجیهی برای آن وجود داشته باشد.»
هنوز مشخص نیست، جناب آقای روحانی از ماهیت و نوع مجوزها در مجموعه وزارت ارشاد با خبر هستند یا خیر؟
اتفاقات رخ داده در حیطه موسیقی کشور و همچنین حواشی آن طی دو سال اخیر به قدری زیاد بوده که جای خالی دستگاه قضایی به شدت احساس می شد.
حال که شاهد حضور قدرتمند دستگاه قضایی در این میدان هستیم، متاسفانه برخی مسئولین و در راس آن، ریاست محترم جمهور موضع گیری های تخرییی علیه قوه قضاییه و نیروی انتظامی دارند.
در جایی از صحبت های ریاست جمهور به واگذاری اجتهاد به حوزه های علمیه اشاره شده بود. به عنوان نکته آخر اعلام میداریم، همانطور که ایشان اطلاع دارند اجتهاد در اختیار حوزه های علمیه هست، تنها کسانی که این دیوار را شکسته و وارد حوزه افتا در حوزه علمیه شدند، معاونان دولت تدبیر و امید بوده اند و گرنه اجتهاد، لازمه برخورد قضایی است و یک قاضی برای صدور حکمی باید بدیهیات شرعی و احکام فقهی را بشناسد و خود در حد اجتهاد باشد.
نیروی انتظامی بر حسب وظیفه ذاتی خود که جلوگیری از ناهنجاری های اجتماعی است به وظیفه خود عمل کرده است ولی مسئولین وزارت ارشاد برخلاف ماده ۲۰ آیین نامه مصوب هیئت وزیران، نیروی انتظامی را از بین مراججع ذیصلاح برای اجرای کنسرتها حذف کرده است.سردار سعید منتظر المهدی در پاسخ به خبر ارسالی یکی از رسانه‌ها به نقل از سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مبنی بر اینکه ” نیروی انتظامی حق لغو هیچ کنسرتی را ندارد»، با اشاره به اظهارات سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که عنوان کرده بود نیروی انتظامی حق لغو هیچ کنسرتی را ندارد، گفت: ماده ۲۰ آیین نامه مصوب هیئت وزیران صراحتاً اشعار می‌دارد که ”برگزاری هرگونه برنامه هنری و نمایشی مستلزم تحصیل اجازه مخصوص از نیروی انتظامی می‌باشد”.
وی گفت: پلیس هماره در کنار مردم بوده و می‌باشد و تلاش می‌کند خواسته‌های بحق آنان را در کمترین زمان ممکن انجام داده و امنیت روانی، اخلاقی و اجتماعی آنان را فراهم کند.
منتظرالمهدی تاکید کرد: لغو کنسرت مورد اشاره نیز با حکم قضایی انجام شده و ناجا به وظیفه ذاتی خود عمل کرده است و حتماً برای انجام ماموریت‌های خود مصلحت اندیشی و سیاسی‌کاری نخواهد کرد.
در ادامه نظر برخی مراجع پیرامون موسیقی و کنسرت ها که از سوی مرکز خبر حوزه‌ی علمیه قم منتشر شده است. آورده شده است:
- آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
سؤال: ملاک تمییز موسیقى حلال از حرام چیست؟ و آیا موسیقى کلاسیک حلال است، بسیار مناسب است که معیار آن را بیان فرمایید؟
پاسخ: هر موسیقى که به نظر عرف موسیقى لهوى و مطرب که مناسب با مجالس عیش و نوش است باشد، موسیقى حرام محسوب مىشود و فرقى نمىکند که موسیقى کلاسیک باشد یا غیر کلاسیک. تشخیص موضوع هم موکول به نظر عرفى مکلّف است و اگر موسیقى این گونه نباشد بخودى خود اشکال ندارد.
سؤال: منظور از موسیقى مطرب ولهوى چیست؟ و راه تشخیص موسیقى مطرب و لهوى از غیر آن چیست؟
پاسخ: موسیقى مطرب و لهوى آن است که به سبب ویژگی‌هایى که دارد انسان را از خداوند متعال و فضائل اخلاقى دور کرده و به سمت بىبندوبارى و گناه سوق دهد و مرجع تشخیص موضوع عُرف است.
- آیت‌الله العظمی سیستانی
سؤال: گوش دادن به موسیقى چه مرد خواننده آن باشد وچه زن وهمچنین داخلى باشد ویا توسط خواننده هاى خارج از کشور باشد چه ایرانى باشد وچه به زبان غیر ایرانى چه حکمى دارد؟
پاسخ: اگرمناسب لهو ولعب باشد جایز نیست.
سؤال: نظر حضرتعالى درمورد گوش دادن به موسیقى هاى اصیل سنتى چیست؟
پاسخ: اگر مناسب مجالس لهو و لعب (مجالس عیاشى وخوشگذرانى) باشد جایز نیست.
- آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی
سؤال: آیا شنیدن موسیقی که ملایم یا غمگین است یعنی مناسب مجالس لهو و لعب نیست حرام است یا نه؟
پاسخ: استماع موسیقی که با آلات لهو مثل تار و پیانو و سنتور نواخته می‌شود، در صورتی‌که مناسب با مجالس لهو و لعب باشد حرام است و اگر مناسب با مجالس لهو و لعب نباشد بنابر احتیاط واجب جایز نیست، و استماع آنچه که با آلات مشترکه نواخته می‌شود، در صورتی‌که مناسب با مجالس لهو و لعب باشد جایز نیست.
- آیت‌الله‌العظمی صافی گلپایگانی
سؤال: حکم وسائل طرب از قبیل تار، سه تار، سنتور، عود، تنبور، قانون، قیچک، کمانچه، نی، تنبک، دف، پیانو، ویلا، کلارینت، فلوت، هورن، ترومپت و سازهای کوبه‌ای را بیان فرمایید؟
پاسخ: استفاده و خرید و فروش و ساختن و تعلیم و تعلم آنها حرام و خانه ها و مؤسساتی که برای اجراء این برنامه‌ها تأسیس می‌شود همه خانه فساد است و پولی که از این راه کسب می‌شود و اشتغال در این مراکز همه حرام است و هیئت‌های آنها باید شکسته شود و هر کس که آن را بشکند ضامن نیست.
سؤال: مبانی فقهی حلیت و حرمت انواع موسیقی و کیفیت تعیین مصداق موسیقی و مطرب چیست؟
پاسخ: مبانی حلیت و حرمت آیات شریفه قرآن و روایات ائمه معصومین (ع) است و مصداق موسیقی را خود عرف تشخیص می دهد و از کثرت وضوح، توضیح دادن آن باعث ابهام می‌شود.
- آیت‌الله العظمی مکارم‌شیرازی
سؤال: یادگیری موسیقی سنتی واستفاده فرهنگی از آن به دور از مجالس مهمانی وغیره چه حکمی دارد؟
پاسخ: کلیه صداها و آهنگ هایی که مناسب مجالس لهو و فساد است حرام و غیر آن حلال است و تشخیص آن با مراجعه به اهل عرف خواهد بود. و یادگیری قسم حرام موسیقی به هر غرض و نیتی باشد حرام است ولی قسم دیگر آن اشکالی ندارد.
لازم به ذکر است ناهنجاری های بوجود آمده، برخلاف نظر قاطبه علما مخصوصا رهبر معظم انقلاب است.
در پایان امید است، مسئولیین و در راس آنها ریاست محترم جمهور به حکم صصادر شده از سوی قانون احترام گذاشته، و از زیر مجموعه خود بخواهند فرهنگ را دستمایه بازی های سیاسی خود قرار ندهند.