به گزارش دهاقان نا به نقل از کاشان اول – مهدی بیکی؛ کارشناس ارشد علوم سیاسی/ فاجعه ی تلخ منا، با همه ی ابعاد غم انگیزش مسلمانان جهان را متاثر ساخت، این حادثه دردناک از حیث تحلیلی دارای نکات قابل تاملی است که در ادامه به آن می پردازیم.
الف- جنگ قدرت میان گروههای مختلف رژیم سعودی
برخی از صاحب نظران معتقدند که حادثه منا، برنامه ای عمدی و طراحی شده از سوی مخالفان دولت کنونی سعودی بوده که در جهت نشان دادن بی کفایتی و سوء مدیریت این دولت طراحی شده است. این دسته از صاحب نظران، شواهد متعددی را در این زمینه ارائه می نمایند. بر این مبنا، حادثه موصوف کاملا عمدی و آگاهانه بوده است. گر چه این موضوع می تواند ناشی از اختلافات داخلی ساختار قدرت در کشور سعودی باشد یا بر اثر عوامل خارجی و داخلی دیگری باشد که در آینده به ابعاد آن بیشتر اشاره خواهد شد.
ب- تحلیل حادثه از منظر ناکارآمدی و بی کفایتی رژیم سعودی
بر این اساس، حادثه منا بیشتر از اینکه یک حادثه برنامه ریزی شده باشد، ناشی از سوء مدیریت و ناکارآمدی مجموعه مدیران حج عربستان بوده است. این تحلیل دلایلی برای اثبات ادعای خود دارد از جمله اشاره به حوادث مشابه در موسم حج (سال ۱۹۹۰-۱۳۶۹؛ ۱۴۲۶ حاجی در تونل منتهی به رمی جمره کشته شدند؛ سال ۲۰۰۶-۱۳۸۳؛ ۳۴۵ نفر در مراسم رمی جمرات کشته شدند) و موارد دیگری نیز که تاکنون رخ داده از این دسته بشمار می رود. بر همین اساس می توان پیام رهبر معظم انقلاب در این خصوص را در راستای این تحلیل ارزیابی کرد، ایشان ضمن ابراز همدردی با مصیبت دیدگان این حادثه اندوهبار و تسلیت به بازماندگان آنان تأکید فرمودند: «دولت سعودی مسئولیت سنگین خود را در این حادثه تلخ بپذیرد واینکه حقیقت امر آن است که مدیریت غلط و اقدامات ناشایسته ای که عامل این فاجعه بوده است. » در شرایط حاضر تردیدی نیست مسئولیت فجایع اتفاق افتاده دولت عربستان است و دستگاه دیپلماسی و قضایی ما باید در این زمینه پیگیری لازم را انجام دهند و رژیم سعودی باید مسوولیت سنگین این فاجعه را به عهده گرفته و از ملتهای مسلمان عذرخواهی نماید .
به نظر می رسد با توجه به تحلیل های ارائه شده در این زمینه، چه این حادثه اسفناک عمدی باشد و یا غیر عمدی، نقش سعودی ها در وقوع آن به شکل واضحی مبرهن و آشکار است. اما نکته ای که نباید از نظر دور داشت، توطئه همیشگی دشمنان اسلام است که از هر فرصتی برای ضربه زدن به مسلمانان استفاده می نمایند. بدون شک در این شرایط حساس، لزوم هوشیاری و بیداری جهان اسلام می تواند بخشی از نقشه دشمنان را خنثی نماید. اما متاسفانه در این رابطه وقتی رسانه های جهان اسلام را بررسی می کنیم با یک بایکوت رسانه ای خارجی (به دلیل توزیع پول‌های نفت بین آنها) مواجه می شویم که یا خبری از این فاجعه عظیم منتشر نکرده اند و یا اینکه حاجیان آفریقایی و ایرانی را مقصر دانسته اند. نکته ای که بعد از این حادثه فجیع نباید از نظر دور داشت، برنامه ریزی دقیق دشمنان جهان اسلام برای سوء استفاده از این فاجعه عظیم با طرح اختلافی عرب و عجم، شیعه و سنی و همچنین مقایسه مراسم حج با مراسم اربعین حسینی و قیاس هایی از این قبیل به شدت اختلافات بیفزایند.
کثرت اخبار و شایعات منتشر شده طی روزهای اخیر در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی، بیانگر آن است که جنگ روانی هدفداری از سوی دستهای پنهان و پیدای دشمنان دیرینه اسلام برای گسترش اختلافات بین ایران و عربستان و آغاز جنگ سرد بین دو کشور مسلمان در راستای آغاز جنگ نیابتی از سوی غرب با جمهوری اسلامی آغاز شده است. نتیجه اینکه نباید اجازه داد وقوع این حادثه درناک و سایر حواث مشابه احتمالی در آینده به مختصر وحدت ایجاد شده نیز پایان دهد. به نظر می رسد در این شرایط حساس همه نهادهای مسوول در داخل کشور و همچنین نهادهای برون مرزی وظیفه دارند در راستای منویات مقام معظم رهبری برای حفظ وحدت و پرهیز از هرگونه اختلاف گام بردارند. گرچه پیش بینی می شود که در روزهای آینده با ورود پیکر پاک حجاج به کشورمان و مراسم تشیع حجاج بر شدت حزن و اندوه در جامعه افزوده شود و طبیعتا واکنش های گسترده تری نسبت به عملکرد خبیثانه آل سعود صورت گیرد.