به گزارش دهاقان نا به نقل از خطب شکن، حجت الاسلام محمد تازه‌مرد، کارشناس مذهبی/ پس از شهادت اباعبدالله(ع) شیعیان در وضعیت بغرنجی قرار گرفتند. به طوری که یک عده‌ی بدون تشکیلات، پراکنده و مرعوب در جامعه‌ی اسلامی حضور داشتند که در مقابل حکومت جبار یزید، توان مقابله نداشتند.
فعالیت سیاسی امام سجاد(ع) پس از عاشورا
نخستین فعالیت سیاسی تاثیرگذار حضرت زین‌العابدین(ع)، اعتراضات زمان اسارت ایشان بود که واقعا ولوله‌ای در میان جامعه‌ی مسلمان بی‌خبر و منحط آن روز انداخت. به علاوه ایشان به عنوان تنها مرد کاروان اسرا، تکیه‌گاه و ملجأ کاروان بود. این دوران کوتاه زندگی ایشان بسیار شاخص و پر حماسه است. ایشان و حضرت زینب(ع) پیام‌آوران کربلا بودند.
شرایط اجتماعی بعد از امام حسین(ع)
روایتی از حضرت صادق(ع) در توصیف شرایط آن روزگار دنیای اسلام وجود دارد که گویای بسیاری چیزهاست. ایشان می‌فرمایند: «ارتدَّ الناسُ بعدَ الحُسینِ إلا الثلاثۀ»، پس از امام حسین(ع) جز سه نفر، همه از دین برگشتند.
البته گاه و بیگاه در تاریخ، در مورد آن روزگار شواهدی به دست می‌آید مبنی بر این که دوستداران اهل بیت(ع) با این واقعه به خود آمده و می‌خواستند تحرکاتی را شکل دهند، با این حال نتیجه‌ای از این مسائل حاصل نشد.
نظام سیاسی زمان حضرت سجاد(ع)
پس از یزید، چندین خلیفه روی کار آمدند که حکومتشان زیاد طول نکشید، تا آن که نوبت به عبدالملک مروان رسید. عبدالملک فشار بسیاری را بر شیعیان وارد کرد تا حکومت خود را تحکیم بخشد.
در کنار فشارهای عبدالملک، انحطاط فکری عظیمی هم در زمان معاصر وی رخ داد که مشکلی اساسی پیش روی حضرت سجاد(ع) بود.
تبلیغ سینه به سینه
از دوران زندگی حضرت داستان‌های مختلفی نقل شده است که همه بر دشواری تبلیغ اسلام توسط آن حضرت دلالت می‌کند. در زمان امام سجاد(ع) وضعیت و فشار دستگاه به حدی بود که باعث می‌شد ایشان نه تنها از لحاظ آزادی عمل در دشواری افتند، بلکه از نظر جریان‌های فکری و اجتماعی نیز در فشار باشند.
در هر حال از آن جا که در اکثر زمان عمر مبارک حضرت سجاد(ع)، شرایطی هم‌چون زمان امام باقر و امام صادق(ع) وجود نداشت، ایشان روش تبلیغ سینه به سینه را در پی گرفتند.
نتیجه هم آن شد که تشکیلاتی ساخته شد که شیعیان از آن تشتت و تفرقه‌ای که با شهادت سیدالشهدا(ع) به آن دچار بودند فاصله گیرند و بتوانند در سراسر دنیای اسلام گسترش پیدا کنند. امروز اگر نامی از تشیع هست، به برکت زحماتی است که حضرت سجاد(ع) در طول ۳۴ سال امامت خود کشیدند.