به گزارش پایگاه تحلیلی خبری دهاقان بیدار،به نقل از صدای سلامت؛ معاونت بهداشتی یکی از گسترده ترین و حساس ترین بخش های دانشگاه علوم پزشکی است که در حوزه های گوناگونی وظایف مهمی را بر عهده دارد.
چندی پیش در حکمی از سوی رئیس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی استان اصفهان، دکتر کمال حیدری به سمت معاونت بهداشتی استان منصوب شد. همین روزهای ابتدایی میهمان دفتر کار متولّی امور بهداشتی شدیم تا بیشتر با این مسئول و عملکرد این معاونت آشنا شویم.
وظایف و حدود اختیارات معاونت بهداشتی چیست؟
معاونت های درمان، غذا و دارو و بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی چندین معاونت دارد که به طور مستقیم با سلامت در ارتباط هستند. حیطه فعّالیتی معاونت بهداشتی که مسئول آن همزمان رئیس مرکز بهداشت استان هم است، به خاطر محیطی بودن گسترده تر است و مراکز بهداشتی درمانی و پایگاه ها و خانه های بهداشت در شهرها و روستاها زیر نظر این معاونت هستند.
همچنین کلّیه رده های سنّی از بدو تولّد تا سالمندی با معاونت بهداشت در ارتباط هستند و در حوزه های محیطی مانند محیط های کار، مدارس، صنایع و اصناف مختلف هم وظایفی داریم. جدای از خدماتی مانند واکسیناسیون و مکمل های دارویی در کنار آن بیمار غربالگری می شود و به سطوح مختلف ارجاع داده می شود آموزش می بینند و توانمند می شوند. بهداشت باید در سلامت آب و هوا هم ناظر و به عنوان مدعی العموم مردم پیگیر این مسائل باشد.
سلامت غذایی هم یکی از دیگر از وظایف این معاونت است که در بازرسی های ناظران به مراکز مختلف به این موضوع توجه ویژه ای می شود. در حوزه آموزشی هم مانند آموزش های تغذیه، پیشگیری از بیماری ها و جلوگیری از عوارض بیماری های مختلف دستور کار خاصی داریم. هر اطلاعاتی که از قسمت محیطی به ستاد می آید ما را به سمتی برای تعریف مداخلاتی که جلوی سیر و عوارض بیماری ها را بگیریم هدایت می کند. در بیماری های غیر واگیر مانند دهان و دندان تا بیماری های مانند دیابت و چاقی و آموزش هایی مانند تحرّک و تغذیه سالم و استرس هم آموزش می دهیم و در حوزه سلامت روان هم باید کارهایی انجام بشود.
همکاران ما کلیه این اقدام ها را در 15 قسمت مدیریتی آموزش و مداخله، خدمت رسانی، پشتیبانی و بستر سازی را انجام می دهند. مراکز دیگری که جدای از سیستم بهداشتی درمانی فعّالیت می کنند را هم کمک می کنیم تا سلامت جامعه ارتقاء پیدا کند.
برنامه ها و اولویت های خودتان در این معاونت چیست؟
حوزه سلامت یک امر پیوسته است و نمی شود کارهای قبلی رها شود و یا سلیقه ای برخورد شود؛ این جا سلیقه ای حاکم نیست و آن چه وجود دارد نظر کارشناسی است که بر اساس واقعیت های موجود کار می شود. ما وقتی موفق هستیم که نیازها را بشناسیم و بر اساس بستری که برای ارائه خدمت برای بهبود ارتقاء سلامت مداخله کنیم.
موضوعی که امروزه خیلی مطرح می شود و وزارت بهداشت به آن یک هدف به آن پرداخته است، طرح تحوّل نظام سلامت است. این نظام همان مراقبت های اوّلیه بهداشتی که در روستاها بود را در شهرها توسعه داده و قبلاً از آن به عنوان سیستم پزشک خانواده و نظام ارجاع یاد می کردند که البتّه نظام مند تر شد و برای توانمندتر کردن جامعه برنامه ریزی شد.
پیش مقدمه این طرح مانند الکترونیکی شدن پرونده ها، بکارگیری نیروها انجام شد که برنامه ما ادامه این سیاست ها به طور جامع تر و مصمم تر است و هدف طرح تحول هم این است که سلامت را نظام مند به مردم عرضه کنیم.
پزشک خانواده موفق بود؟
داخل روستاها موفق بودیم. این طرح به نظام تحوّل تغییر کرد که زمان بر است. تغییر دادن فرهنگ شهر به این راحتی نیست؛ بسیاری از مردم یاد گرفته اند که به سراغ پزشکی که به آن علاقمند هستند بروند و در اغلب اوقات آن پزشک هم متخصص است. فرهنگ چکاپ و مراقبت های مستمر در شهر کمرنگ بوده و از ابزارهای مختلف باید استفاده کنیم تا این فرهنگ را تقویت کنیم.
در هشت سالی که معاون بهداشتی استان بودید چه کارهای شاخصی انجام دادید؟
ما بیشتر روی امنیّت غذایی و مشارکت های بین بخشی تمرکز کردیم. همان طور که گفتم 75 درصد سلامت در اختیار سایر سازمان هاست و ما روی این مشارکت های بین بخشی در سازمان های مختلف تأکید داشتیم. از طرفی هم روی توانمند کردن جامعه برنامه ریزی کردیم.
یکی از نقاط ضعف عمده که در حال حاضر خوشبختانه در حال رو به کمرنگ شدن می رود، این است که فقط به بُعد جسمانی از سلامت می پرداختند؛ در حالی که سلامت غیر از بُعد جسمانی سه بعد دیگر روانی، اجتماعی، معنوی داشت. سعی کردیم تمرکز بر سلامت جوان و نوجوان را بیشتر از قبل کنیم؛ ضمن این که در آینده با بحران سالمندی روبرو خواهیم شد و ما از الآن زیر ساخت های سالمندی را بیش از چیزی که وزارت بهداشت گفته در دستور کار قرار دادیم. همچنین در مقابله با بیماری های نو پدید دقیق تر کار کردیم. در کل تمرکز ما بر کیفیت ارائه خدمات بود و دقت لازم را در بحث بیماری های غیر واگیر داشتیم که عمده تمرکز نظام سلامت امروزه بر همین بیماری های غیر واگیر است.
برخورد با چایخانه هایی که در آن قلیان هم وجود داشت در اصفهان به طور جدّی پیگیری و با آن ها برخورد شد. برخی گفتند که مجوز مصرف قلیان در زمان مسئولیت قبلی شما در معاونت بهداشتی به چایخانه ها داده شد. این موضوع درست است؟
این افراد اگر به مستندات هم مراجعه می کردند بهتر بود. اوّلین جایی که در کشور به طور کلّ، مکان های استعمال قلبان را بستند ما بودیم و اصلاً اعتقادی نداشتیم پاتوق های این چنینی تشکیل شود. سایر استان ها مانند ما شروع به مقابله کردند و مستندات این اقدام ها به طور کامل در کارگروه سلامت و معاونت اجتماعی استانداری وجود دارد.
برخی هم می گفتند که با بستن این مراکز دچار بحران معیشتی می شویم که برای گرفتن این بهانه، مصوب کردیم هر شغلی را خارج از ضوابط صنف داده شود تا تغییر شغل بدهند.