به گزارش پایگاه تحلیلی خبری دهاقان بیدار،به نقل از بلاغ، اندر کتاب عقل بنفش توی مَلاج مردان بنفش پوش، نوشته میرزا حسن عقل کُل‌الدوله، که فردی است بی‌اعتقاد به کُپی پِیست و مادرزاد دکتر، آمده است: و برای عاقلان صفت‌هایی است که اولین آن اعتراف به کارآمدی دولت است، وین صفت شاه کلید ورود به وادی دانایان است، پس چون مرد عاقلی با این صفت، او را توان ورود به وادی دانایان نَبوَد، یا کلیدش اون نبود و یا وی کم عقل و نادان و از نابنفشان بوَد.
سومین صفت دوری از نقد رئیس دولت بود که این یکی بر آن دوتای پیش رُجحان دارد و حق تعالی ثوابی هزار چندان به این سومی عطا می‌فرماید.
میرزا حسن عقل کل‌الدوله همچنین در سیر و سلوک رسیدن به عقل کلی می‌نویسد: به دور از خودپسندی و اغراض سیاسی، از جمله مراحل رسیدن به مقاماتی که من رسیده‌ام، چشم پوشی از کردار اطرافیان و نَیازُردن وزیران است، چه آنکه اطرافیان و خویشاوندان خود را به خاطر پشیزی از مال دنیا و بیت المالی که مال همگان است سرزنش کند، مستوجب قهر و عذاب اَلیم الهی است.
و آنکه وزیران را دَم به دقیقه بیازارد و از آنان بیش از توانشان کار بخواهد در زُمرۀ ستمگران عالم است، پس باید طریقت مهربانی و بی‌خیالی طی کرد تا همی به جایگاه والا و دشمن کور کن من رسیدن کردن.
میرزا حسن عقل کل‌الدوله در فراز دیگری از این کتاب پر مایه و بدون کپی پیست می‌نویسد: همی مرد دولتمرد را زیبنده بود که به قدر کفایت و نه اسراف و تبذیر، از لغات و اصطلاحات دشنام گونه بداند و در جایگاه خود و پشت تریبون به جهت محبت و نصیحت و عشق و…. نثار منتقدان کند، چرا که منتقد را زبان دیگری فهم نیست، منتقد باید بفهمد که بی‌تربیتی یعنی چه و دیگر به خود اجازه ندهد تا رئیس دولت را نقد کند.
وی همچنین در بخش دیگری از این کتاب گران‌بها در آداب کشورداری می‌نویسد: و دولتمردان را زیبنده نَبوَد هرگز که در پی تغییر و تنزیل قیمت مرغ و تخم مرغ، گوجه فرنگی و پیاز و سیب زمینی باشند، این مسئله موجب مَذِلت آنان خواهد بود.
دولتمرد را شایسته بود که برای تقویت بنیان دولت و خواری چشم منتقدان، خویشان و خویشاوندان خویش را در پست‌ها بگمارد تا کسی از بی‌عقلان و کم‌عقلان نتواند زیرآب دولت مرد را زدن آید.
میرزا حسن عقل کل الدوله در بخشی مهم برای رفرنس و مثال می نگارد: همین خود من، از عقل کلی بسیار برادر و خواهرزاده و پسر و همه فک و فامیلم را دور خود گرد آورده تا کسی نتواند زیرآب ما را بزند.
میرزا حسن که فرزانه‌ای تمام عیار و مفسری یگانه و سرآمد است با استناد به آیات و روایات فراوانی ذکر می‌کند: از آنجایی که شخص بنده یکی از فرزانگان و دانایان به علوم دینی هستم در متون دینی دیده‌ام که تاکید فراوانی بر داشتن هوای خویشاوندان شده است، از این رو به تمامی دولتمردان توصیه می‌کنم برای اجرای فرامین و احکام و توصیه‌های دینی خویشان و بستگان خود را در راس امور بگمارند.
وی تَه و آخر کتاب عقل بنفش توی مَلاج مردان بنفش پوش می نویسد: دولتمردان دانا و عاقل! توصیه های ایمنی را جدی بگیرید.